Vrijwel alle planten en bomen zijn met elkaar verbonden door ondergrondse schimmels. Dit superorganisme noem je mycorrhiza. Deze schimmelnetwerken zijn de grootste levende systemen die op aarde bestaan en spelen een belangrijke rol in ecosystemen, het opslaan van koolstof en in ons leven. Het schimmelnetwerk wordt ook vaak vergeleken met het ‘internet’ of het ‘brein’ van het bos. Planten en bomen gebruiken het netwerk om met elkaar en het schimmelnetwerk te ‘communiceren’.
Bijna meer dan de helft van al de koolstof dat door planten en bomen door fotosynthese wordt gebruikt, gaat door het mycorrhiza en wordt vervolgens opgeslagen in de grond. Deze symbiose, samenleven van organismen, bestaat al eeuwen en wordt nu bedreigd door menselijke activiteiten. Zo wordt het superorganisme aangetast door meststoffen en pesticiden, maar ook door ontbossing. Het wandtapijt wat Suzette Bousema maakte is gebaseerd op een microscopische foto van een plantenwortel waarin schimmeldraden en sporen van het superorganisme zichtbaar zijn gemaakt door een blauwe kleur.
Website kunstenaar
Video over Super Organisme:
https://www.youtube.com/watch?v=0o2M5ALguvg&t=3s
Kritische vragen:
- Waarom zou Suzette Bousema dit superorganisme onder aandacht willen brengen?
- Ken je meer organismen die onzichtbaar zijn?
- Leven wij als mensen in symbiose met de natuur? Leg uit.
Opdracht:
Maak een onzichtbaar organisme zichtbaar in een kunstwerk of designproduct
Verdiepingsstof:
Samenwerken met de natuur – Symbioceen:
https://www.youtube.com/watch?v=XA8i_IeazCI
Mycorrhiza, wat is dat?
https://www.biogroei.nl/kenniscentrum/mycorrhiza
Het koraalrif van de bodem:
https://www.ivn.nl/leren-over-de-natuur/schimmels-zijn-het-koraalrif-van-de-bodem/
Schimmelnetwerk communiceert na regenval:
https://www.kijkmagazine.nl/science/ondergronds-schimmelnetwerk-communiceert-na-regenval/
Onzichtbare organismen:
https://www.micropia.nl/nl/ontdek/onzichtbare-wereld/microwereld/
Wood-Wide-Web?:
https://www.newscientist.nl/nieuws/bewijs-ontbreekt-dat-bomen-communiceren-via-wood-wide-web/